طلا و دلار؛ کف صحرای عربستان/ حضور ۶ پادشاه در یک اقلیم

سعید آقایی؛ عربستان مسیر جدیدی را در سپهر جغرافیای جهان آغاز کرده تا بیش از پیش نام خود را بر سر زبانها بیندازد. آنها به فراست دریافته اند که هیچ پدیده ای نفوذ و تاثیرگذاری ورزش را در جهان ندارد و با استفاده از این کاتالیزور جذاب کوشیده اند نام خود را در جهان طنین انداز کنند. کشوری که تا یک دهه پیش با ایدئولوژی، خرافه، تحجر، زن ستیزی نامش قرین بود، حالا به مدد یک پادشاه تکنوکرات به نام بن سلمان کوشیده از قید و بند این واژه ها خارج شود. یگانه مسیر خروج سعودی ها از این دایره بسته ورای آزادی های اجتماعی و جذابیت های مدرنیته، ورزش بوده.

آنها در ابتدا سعودی لیگ را راه اندازی کردند و با پول پاشی و جذب ستاره های ریز و درشت و در صدر همه کریس رونالدو، نگاه جهانی را به خود معطوف کردند. تداوم این مسیر به میزبانی جام جهانی ختم شد تا عربستان بدل به یک نام جهانی شود. آنها حالا به مدد جام جهانی در مرکز ثقل جهان قرار خواهند گرفت.

مسیر تازه سعودی ها البته به همین ختم نمی شود. آنها ورزش را به مثابه یک سکوی پرش می دانند که دروازه های جهان مدرن را به روی آنها باز می کند. از همین رو می کوشند بیشترین بهره را این پدیده جذاب را ببرند.

برگزاری رقابتهای تنیس با حضور بزرگترین ستاره های جهان ایده جذاب دیگری بود که سبب شد تا چند روزی ریاض بدل به مرکز جهان شود. رقابت هایی که با پسوند «پادشاه» گره خورده تا یادآور جایگاه اشرافی سعودی ها باشد.

وقتی تنیس با طلا و دلار ترکیب می‌شود، نتیجه‌اش چیزی شبیه به Six Kings Slam در ریاض است؛ تورنمنتی که بیشتر شبیه نمایش بود تا رقابت.

یک تورنمنت هیجان انگیز و جذاب

Six Kings Slam نمایشی تماشایی و هیجان‌انگیز از تنیس را به هواداران عرضه کرد. این رقابت‌ها در مدت زمان کوتاه ۴ روز برگزار شدند که ۳ روز آن به مراحل پلی‌آف اختصاص داشت. کیفیت بازی‌ها بالا و زمان آنها نسبتاً کوتاه بود.

بدون تردید، این مسابقات سرگرم‌کننده و پرهیجان بودند. در هیچ دیداری حس کسالت یا کش‌دار بودن وجود نداشت. زمین مسابقه در ریاض سرعت بالایی داشت؛ اگرچه اطلاعات دقیقی درباره سطح زمین منتشر نشد اما نحوه بازی نشان داد که با سطحی بسیار سریع روبرو هستیم. این حقیقت که دو تنیسور مدرن و پُرشتاب یعنی سینر و آلکاراس به فینال رسیدند، تئوری‌هایی را که ادعا می‌کردند ATP عمداً زمین‌ها را کند می‌کند تا فینال‌های بیشتری میان این دو شکل بگیرد، رد می‌کند.

با برگزاری این تورنمنت می‌توان با اطمینان گفت که عربستان اکنون توانایی خود را در میزبانی مسابقات رسمی و بزرگ تنیس اثبات کرده. بدون شک، انگیزه‌های اقتصادی در پس برگزاری این تورنمنت‌ها وجود دارد اما ورزش در دوران معاصر به‌ طور کلی به صنعتی تجاری بدل شده و این واقعیتی انکارناپذیر است. در عین حال، استقبال تماشاگران از این مسابقات نیز قابل قبول بود، به‌ ویژه در مقایسه با فینال WTA که آن‌ هم در ریاض برگزار می‌شود اما با استقبال کمتری مواجه شده است.

جالب آن‌که عربستان تمایل بیشتری به برگزاری رقابت‌های مردان نشان داده. در سال‌های اخیر، شهر جده میزبان موفق فینال تور نوجوانان ATP بوده و برنامه‌هایی برای اضافه شدن یک تورنمنت مسترز رسمی به تقویم ATP از فصل ۲۰۲۸ در جریان است. پول عربستان به وضوح در حال ورود گسترده به دنیای تنیس است. آیا این امر خوب است یا بد؟ قضاوت با هر فرد است اما نکته مسلم این است که بازیکنان از این تغییر خوشحال‌ هستند و از حضور در خاورمیانه استقبال می‌کنند؛ چرا که در نهایت، تنیس نیز مانند بسیاری از حوزه‌های دیگر در چارچوب منطق اقتصاد پیش می‌رود.

فینال یک طرفه

مسابقات نمایشی «Six Kings Slam» در ریاض اگرچه خالی از نقص نبود اما عربستان بار دیگر توانمندی خود را در میزبانی از رویدادهای ورزشی در سطح جهانی به رخ کشید.

فینال این رقابتها تکرار فینال پارسال این رقابت‌ها بود که میان مردان اول و دوم تنیس جهان برگزار شد. سینر ستاره ۲۴ ساله ایتالیایی موفق شد کارلوس آلکاراس همتای اسپانیایی‌اش را در دو ست پیاپی شکست دهد و برای دومین سال پیاپی در ریاض به جام قهرمانی برسد.

یانیک سینر، نفر دوم رنکینگ جهانی تنیس در فینال این رقابت‌ها با پیروزی قاطع ۶-۲ و ۶-۴ برابر کارلوس آلکاراس، مرد شماره یک ATP به قهرمانی دست یافت. تنیسور ایتالیایی کنترل کامل بازی را در دست داشت؛ ۳ بار سرویس حریف را بریک کرد و هیچ فرصتی برای بازگشت به آلکاراس نداد. این دیدار تنها یک ساعت و ۱۳ دقیقه به طول انجامید و یکی از یکطرفه‌ترین بازی‌های میان دو بازیکن برتر جهان بود.

جوکو کم آورد

در دیدار رده‌بندی، تیلور فریتز از آمریکا موفق به کسب مدال برنز شد. نواک جوکوویچ، اسطوره صرب و پرافتخارترین مرد تاریخ گرنداسلم‌ها پس از شکست در تایبریک ست نخست از ادامه بازی انصراف داد. جوکوویچ در دیدار رده‌بندی مقابل فریتز پس از تایبریک طاقت‌فرسای ست نخست که ۷۶ دقیقه طول کشید، از ادامه بازی انصراف داد. این نخستین پیروزی فریتز برابر جوکوویچ محسوب می‌شود، هرچند به دلیل نمایشی بودن مسابقه در آمار رسمی ثبت نخواهد شد. فریتز در تقابل‌های رسمی با نواک هنوز هم با نتیجه ۱۱ بر صفر عقب است اما این برد نمایشی بارقه‌ای از امید برای او تلقی می‌شود.

با توجه به شرایط جسمانی و سن ۳۸ ساله‌اش، نواک به درستی تشخیص داد که ادامه رقابت ممکن است به ضرر سلامتی‌اش تمام شود. بعید به نظر می‌رسد که انگیزه او از انصراف تنها جلوگیری از ثبت اولین برد فریتز برابرش در قالب یک تورنمنت نمایشی بوده باشد.

با این وجود تایم مسابقات گاها کوتاهتر از حد تصور بود. فریتز در تنها ۵۹ دقیقه زورف را با نتیجه ۶-۳، ۶-۴ شکست داد؛ رقمی که نشان می‌دهد هر گیم به‌ طور میانگین تنها ۳ دقیقه به طول انجامید، در حالی‌که در زمین‌های سخت معمولاً امتیازها حدوداً یک و نیم برابر بیشتر زمان می‌برند.

آلکاراس در نیمه‌نهایی طی ۷۰ دقیقه فریتز را با نتایج ۶-۴ و ۶-۲ شکست داد و سینر نیز با همین زمان جوکوویچ را ۶-۴ و ۶-۲ از پیش رو برداشت. نکته جالب اینکه طولانی‌ترین بازی این رقابت‌ها دیدار تک‌ سته بین فریتز و نواک بود که ۷۶ دقیقه زمان برد. سینر در مرحله یک‌چهارم نهایی هم در زمانی مشابه، تسیتسیپاس را ۶-۲، ۶-۳ مغلوب کرد.

شغل ایتالیایی!

قهرمانی سینر در ریاض دومین پیروزی پیاپی او در عربستان است. این بار، پاداشی افسانه‌ای در انتظارش بود؛ شش میلیون دلار، مبلغی فراتر از جوایز نقدی اغلب مسابقات دو هفته‌ای گرنداسلم. سینر برای رسیدن به این جایزه تنها کافی بود در عرض ۴ روز ۳ مسابقه برگزار کند.

پس از فینال، راکتی با روکشی از طلا به سینر اهدا شد؛ هدیه‌ای که سال گذشته حتی با وجود قهرمانی به او تعلق نگرفته بود. آن‌ زمان، این افتخار به رافائل نادال اسطوره‌ای رسید که در مسابقه‌ای نمایشی به جوکوویچ باخته بود. نادال در واپسین فصل دوران حرفه‌ای‌اش قرار داشت و برگزارکنندگان این راکت طلایی را به نشانه تقدیر از میراث بی‌نظیر او اهدا کردند؛ موضوعی که بعید است باعث رنجش سینر شده باشد. او پس از قهرمانی در پیامی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: چه هفته‌ای فوق‌العاده! بازی در اینجا، در چنین فضای باورنکردنی‌، تجربه‌ای عالی بود. کارلوس، همیشه لذت‌بخش است که زمین را با تو شریک شوم. از همه شما بابت حمایت بی‌نظیرتان متشکرم.

مخالفت با سینر دشوار است؛ او در اوج آمادگی‌ است و با عملکردی چشمگیر، لایق هر ستایشی.

جوایز اغواکننده

دیگر شرکت‌کنندگان نیز به وضوح از حضور در ریاض لذت بردند که دلیل اصلی آن به نظر می‌رسد پاداش‌های مالی قابل توجه باشد. حتی بازیکنانی که در همان مراحل نخست کنار رفتند نیز حدود ۱.۵ میلیون دلار برای حضور در مسابقات دریافت کردند. مبلغ رسمی جوایز اعلام نشد اما منبع اصلی این اطلاعات شبکه خبری بی‌بی‌سی بود. بی‌تردید، جوایز ویژه‌ای برای آلکاراس فینالیست، فریتزِ سوم و جوکوویچِ چهارم در نظر گرفته شده بود. در غیر این‌صورت، دلیل چندانی برای رقابت در دیدارهای رده‌بندی یا حتی یک‌چهارم نهایی باقی نمی‌مانْد. همان‌طور که استفانوس سیتسیپاس و الکساندر زورف با تنها یک بازی از ادامه مسابقات انصراف دادند و جایزه خود را دریافت کردند.

انتظار بیشتر از ریاض

با این وجود، برخی از جنبه‌های مسابقات Six Kings Slam نیازمند بهبود هستند. شفافیت بیشتر در اعلام میزان جوایز نقدی یکی از آنهاست. همچنین ناهماهنگی‌های سازمانی نیز مشاهده شد. برای نمونه، در یکی از مسابقات یک تماشاگر ناگهان وارد زمین شد و از سینر خواست لباسش را به او بدهد؛ اتفاقی عجیب که نشان از ضعف امنیتی دارد و باید در آینده جدی گرفته شود.

کیفیت پخش تلویزیونی مسابقات نیز در سطح استانداردهای ATP یا WTA نبود. جایگیری دوربین‌ها به گونه‌ای بود که دید مناسبی از زمین ارائه نمی‌دادند و برای جبران این نقیصه از یکی از بازیکنان خواسته شد هنگام ورود به زمین دوربینی روی بدن خود ببندد تا روند قرعه‌کشی بهتر به نمایش درآید. این تصمیم گرچه خلاقانه بود اما نشانه‌ای از ضعف در زیرساخت‌های تصویربرداری به شمار می‌رفت.

این مسابقات به همت اداره کل سرگرمی عربستان (GEA) و تحت نظر مستقیم ترکی آل الشیخ برگزار شد. آل الشیخ که پیشتر خود را در عرصه بوکس تثبیت کرده بود، اکنون تلاش دارد تنیس را نیز به سبد رویدادهای جهانی کشورش بیفزاید. اگرچه او هنوز در حال آشنایی با فضای این ورزش است اما می‌توان امیدوار بود که کاستی‌های دو دوره ابتدایی در آینده رفع شوند.

۲۵۳ ۲۵۸